Câu chuyện người tiêu dùng mất 'oan' hàng trăm tỷ đồng
mỗi tháng vì cách tính giá xăng dầu một lần nữa được chú ý sau khi Bộ
Công Thương có văn bản nêu quan điểm gửi tới các cơ quan báo chí ngày
14/3. Trước đó, việc doanh nghiệp được hưởng thuế thấp khi nhập khẩu từ
một số thị trường (do ưu đãi theo quy định của các hiệp định thương mại
tự do) nhưng vẫn tính giá bán cho người tiêu dùng với thuế suất cao đã
khiến dư luận bức xúc, bởi việc thay đổi cách tính giá nằm trong tay cơ
quan quản lý.
 |
Câu chuyện phối hợp giữa các cơ quan điều hành trong lĩnh vực xăng dầu đã nhiều lần được đặt ra. Ảnh: Q.Đ
|
Tại văn bản phát đi chiều nay, Bộ Công Thương - một trong 2 đơn vị được
Chính phủ giao điều hành kinh doanh xăng dầu - cho rằng trách nhiệm chủ
trì quản lý về giá thuộc về đơn vị còn lại là Bộ Tài chính, với căn cứ
là Nghị định 83. Do vậy, trách nhiệm của Bộ Công Thương là "tiếp tục đề
nghị và phối hợp với Bộ Tài chính" để sớm có giải pháp tài chính tổng
thể, xử lý hài hòa việc giảm thuế nhập khẩu xăng dầu theo lộ trình của
các hiệp định thương mại tự do (FTA).
Trao đổi với VnExpress sau thông tin này, một lãnh đạo
Bộ Tài chính cho biết vẫn trong quá trình nghiên cứu giải pháp nên hiện
chưa đưa ra quan điểm cụ thể.
Tuy nhiên, đây không phải
lần đầu người tiêu dùng chịu thiệt trong các cuộc phối hợp và điều chỉnh
chính sách của các cơ quan điều hành.
Sau khi ký kết Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), tháng 11/2014, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 165 về biểu thuế nhập khẩu để doanh nghiệp thực hiện với thuế nhập xăng là 20%
(thay vì 35% trước đó), dầu diesel, madút về 5%. Thông tư này có hiệu
lực từ 1/1/2015, song thực tế doanh nghiệp bắt đầu được hưởng từ 10/3,
sau khi có giấy chứng nhận xuất xứ theo quy định.
Trong khi đó, phải đến ngày 14/4, cơ quan quản lý mới tiếp tục ban hành Thông tư 48, giảm
thuế suất nhập khẩu với xăng dầu từ Dung Quất và các thị trường ngoài
ASEAN về bằng ATIGA. Cách tính giá bán lẻ tới tay người tiêu dùng từ đó
mới được điều chỉnh giảm theo. Như vậy, trong hơn một tháng, doanh nghiệp nhập khẩu đã được hưởng chênh lệch lên tới 15% với xăng, 25% với diesel và 30% đối với dầu ma dút, dầu hoả. Với
giá nhập cảng (CIF) xăng RON 92 tại thời điểm này là 75,4 USD một thùng
(10.019 đồng một lít), người tiêu dùng đã phải "trả thêm" khoảng 1.500
đồng cho khi tiêu thụ một lít xăng.
Cùng với doanh nghiệp, ngân sách cũng không chịu thiệt trong lần
điều chỉnh chính sách nêu trên, khi thuế bảo vệ môi trường lúc này lại
tăng từ 1.000 đồng lên 3.000 đồng mỗi lít xăng. Bộ Công Thương và Bộ Tài
chính khi đó đều khẳng định việc này không làm tăng giá bán, song cũng
thừa nhận một trong những lý do dẫn đến quyết định tăng thuế là nhằm bù
đắp hụt thu cho ngân sách Nhà nước.
Trong khi đó, khi soạn thảo và thực hiện Nghị định 83 về điều
hành xăng dầu, cơ quan điều hành luôn khẳng định các động thái đưa ra
đều nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người
tiêu dùng.
Thuế phí chiếm 55% giá xăng
Với xu thế giảm giá nói chung từ giữa năm 2015, tổng số tiền thuế
phí mà người dùng phải nộp khi mua nhiều loại xăng dầu hiện đã cao hơn
giá trị nhập khẩu của bản thân hàng hóa.
Tại lần công bố gần nhất (3/3), giá nhập khẩu xăng RON 92 vào Việt
Nam là 44,8 USD một thùng, tương đương 6.190 đồng một lít. Giá bán lẻ
cùng lúc phổ biến được áp dụng là 13.750 đồng. Như vậy, số tiền
thuế phí mà người mua phải trả là gần 7.600 đồng, chiếm tỷ lệ 55%. Con
số này cao hơn nhiều mức 43% của cùng kỳ năm ngoái.
Trong số thuế phí nêu trên, thuế nhập khẩu là 1.238 đồng, thuế tiêu
thụ đặc biệt 743 đồng, chi phí định mức của doanh nghiệp là 1.050 đồng,
lợi nhuận định mức 300 đồng, thuế bảo vệ môi trường 3.000 đồng, thuế
giá trị gia tăng 1.284 đồng.
Tương tự, các mặt hàng xăng dầu khác cũng có mức thuế phí tương đối cao (đơn vị: đồng / lít, kg):
Mặt hàng |
Giá bán lẻ |
Thuế phí |
Tỷ lệ |
Xăng Ron 92 |
13.750 |
7.600 |
55% |
Xăng E5 |
13.320 |
7.130 |
53,5% |
Diesel 0,05S |
9.580 |
3.638 |
37,9% |
Dầu hỏa |
8.900 |
2.588 |
29% |
Dầu FO 3,5S |
7.220 |
3.112 |
43% |
|
Bạch Dương - Kỳ Duyên